Kuruluşu ve Tarihçesi
Kuruluş: Birleşmiş Milletler, 24 Ekim 1945’te, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından uluslararası barışı ve güvenliği sağlamak amacıyla kurulmuştur. San Francisco Konferansı’nda kabul edilen Birleşmiş Milletler Antlaşması ile resmen kurulmuş ve 51 ülke tarafından imzalanmıştır.
Tarihçesi: BM’nin kuruluşu, Milletler Cemiyeti’nin başarısızlığı üzerine inşa edilmiştir. BM, daha etkili bir uluslararası organizasyon olmayı ve küresel barışı korumayı amaçlamıştır. Zaman içinde BM’nin üye sayısı artmış ve bugün 193 üye ülke ile faaliyet göstermektedir.
BM’nin Temel Kurumları ve İşleyişleri
Genel Kurul: BM Genel Kurulu, tüm üye ülkelerin temsil edildiği ana karar organıdır. Her üye ülkenin bir oy hakkı vardır ve genel kurulda önemli kararlar alınır.
Güvenlik Konseyi: BM Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamakla sorumludur. 15 üyeden oluşur; 5 daimi üye (ABD, Rusya, Çin, Birleşik Krallık, Fransa) ve 10 geçici üye bulunur. Daimi üyelerin veto hakkı vardır.
Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC): BM’nin ekonomik ve sosyal alanlarda çalışmalar yürüten organıdır. Sürdürülebilir kalkınma, sosyal ilerleme ve uluslararası ekonomik işbirliği konularında kararlar alır.
Uluslararası Adalet Divanı: BM’nin yargı organıdır ve uluslararası hukukun uygulanmasını denetler. Devletler arasındaki anlaşmazlıkları çözer.
Sekretarya: BM’nin idari organıdır ve Genel Sekreter tarafından yönetilir. BM’nin günlük işleyişini sağlar ve programları koordine eder.
Genel Sekreter: BM Genel Sekreteri, BM’nin en üst düzey yöneticisidir. Günümüzde bu görevi Antonio Guterres yürütmektedir.
BM’nin Genişleme Süreci ve Üyelik Kriterleri
Genişleme Süreci: BM, kuruluşundan bu yana birçok yeni üye kabul etmiş ve bugün 193 üye ülkeye ulaşmıştır. Üyelik, BM Genel Kurulu’nun onayı ile gerçekleşir.
Üyelik Kriterleri: BM’ye üye olabilmek için barışçıl bir devlet olmak, BM Antlaşması’nı kabul etmek ve yükümlülüklerini yerine getirme kapasitesine sahip olmak gerekmektedir.
BM’nin Ortak Politikaları
Ortak Tarım Politikası: Tarım ve gıda güvenliğini sağlamak, kırsal kalkınmayı desteklemek ve yoksulluğu azaltmak amacıyla BM’nin çeşitli programları bulunmaktadır.
Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası: BM, barışı koruma operasyonları ve güvenlik konseyinin kararları aracılığıyla uluslararası güvenliği sağlamaktadır.
Ortak Ticaret Politikası: BM, uluslararası ticaretin düzenlenmesi ve ticaret engellerinin kaldırılması için çeşitli girişimlerde bulunmaktadır. BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) bu alanda önemli bir rol oynar.
BM’nin Değerleri ve Hedefleri
Demokrasi: BM, demokratik ilkeleri ve insan haklarını teşvik eder. Üye ülkelerde demokratik kurumların güçlendirilmesi için çalışır.
İnsan Hakları: BM, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile insan haklarının korunmasını amaçlar. İnsan Hakları Konseyi ve diğer organları aracılığıyla insan hakları ihlallerine karşı mücadele eder.
Hukukun Üstünlüğü: BM, uluslararası hukuk normlarının geliştirilmesi ve uygulanmasını destekler. Uluslararası Adalet Divanı ve diğer mekanizmalar aracılığıyla hukukun üstünlüğünü teşvik eder.
